عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها
عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها
یکی از نکات اساسی در بهسازی ساختمان ها، بررسی میزان آسیب پذیری ساختمان ها می باشد . ارزیابی میزان آسیب پذیری ساختمان ها، بررسی میزان آسیب پذیری لرزه ای آن ها با توجه به ویژگی های مؤثر بر عملکرد لرزه ای و همچنین شناخت نقاط ضعف آنها در برابر زلزله است. در بررسی آسیب پذیری لرزه ای سازه ها، تعریف یک “شاخص زیان” ضروری است
عوامل موثر بر کاهش طول عمر مفید ساختمان
- خطاهای طراحی
- خطاهای اجرایی و نظارتی
- خطاهای بهره برداری و نگهداری از ساختمان
خطاهای طراحی شامل موارد ذیل می شود .
- عدم دقت کافی در مطالعات اولیه
- عدم توجه كافی به معیارهای طرح.
- خطا در آنالیز طرح و محاسبات مربوطه.
- خطا در تهیه نقشه ها.
- خطا در تهیه مشخصات فنی و اجرائی.
خطاهای اجرایی و نظارت بر اجرا شامل موارد ذیل می شود .
- انتخاب نادرست مصالح.
- انتخاب نادرست تجهیزات.
- انتخاب نادرست نیروی انسانی برای تهیه مصالح و تجهیزات.
- انتخاب نادرست نیروی نظارتی.
- انتخاب نادرست نیروهای اجرائی از نظر تخصص.
- انتخاب نادرست مناسب روش اجرا و اجرای كار بدون برنامه.
- عدم توجه به كنترل كیفیت.
- اظهار نظرهای غیركارشناسی در حین اجرای كار و الزام به اجرای آنها.
- صرفه جوئی در هزینه‌ها، تهیه مصالح ارزان قیمت و بی کیفیت و پرداخت دستمزدهای ارزان ناشی از بكارگیری نیروهای غیرحرفه‌ای.
- اثر عامل زمان و عوامل محیطی شامل پیر شدن مصالح و تغییر و تحول مشخصه‌های آنها در طول زمان.
- خطاهای اتفاقی و عامل‌های استثنائی مانند سیل، زلزله، لغزش زمین و غیره.
- خطاهای مربوط به تغییر و تحول شرایط محیط نسبت به دوره طرح
خطاهای بهره برداری و نگهداری‌شامل موارد ذیل می شود .
- بهربرداری غلط و رعایت نكردن ضوابط مربوط به بهره برداری.
- عدم استفاده از نیروهای متخصص ماهر و با تجربه در امر مهم نگهداری.
- توجیه نبودن گروه‌های بهره‌بردار.
- تغییر نوع بهره‌برداری بدون بررسی امكان و عواقب آن، به عنوان مثال استفاده از یك ساختمان مسكونی برای انبار یا افزایش تعداد طبقات ساختمان یا استفاده از یك ساختمان مسكونی برای ساختمان اداری و یا بیمارستان و غیره.
- بارگذاری خارج از عرف ساختمان و افزایش باربهره‌برداری بدون تغییرات لازم.
- عدم نگهداری و بازرسی به موقع ساختمان و تاسیسات برای كشف و رفع نارسائی‌های كوچك كه منجر به بزرگ شدن دامنه نارسائی می‌شود.
- تعلل در انجام بموقع بهسازی وجود اعتبار درمواقع نیاز.
عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها
بررسی استانداردهای جهانی نشان می‌دهد كه طول عمر ساختمانهای كشور ۲۵ تا ۳۰ سال و طول عمر ساختمان در كشورهای صنعتی ۱۰۰ سال است.
آمار مذكور نشان دهنده عمر كم ساختمانها در كشور ایران و وجود فاصله زیاد با میانگین جهانی آن است.
در خصوص علل پائین بودن عمر مفید ساختمانها در ایران علاوه بر بی‌توجهی نسبت به وقوع خطاهای برشمرده شده، فقدان ثبات در قوانین شهرسازی و طرح‌های مصوب جامع و تفصیلى مناطق و شهرهاست، وقتى شهردارى‌ها كمبود منابع مالى شان را با فروش تراكم و جواز های غیر اصولی جبران مى‌كنند، عملاً بافت مناطق و محلات به هم مى‌ریزد.
محله‌اى را در نظر بگیرید كه واحدهاى مسكونى‌اش، حد ارتفاع و تراكم مشخصى دارند اما به یك‌باره با فروش تراكم، خانه‌هاى یك طبقه یا دو طبقه ویلایى در مجاورت مجتمع‌ها و برج‌ها قرار مى‌گیرد و نه تنها بافت و هویت آن محله یا منطقه به هم مى‌ریزد بلكه واحدهاى مسكونى دیگر مجبور مى‌شوند خود را با روندى كه شكل گرفته تطبیق دهند.
به همین خاطر ساختمانى كه باید ۱۰۰ سال عمر كند، در كمتر از دو دهه تخریب مى‌شود.
باتوجه به محدودیت منابع مالی، نیروی انسانی و … و از سوی دیگر قیمت تمام شده احداث ساختمانها جهت عرضه به متقاضیان، سازندگان همواره سعی در كاهش هزینه‌های سرمایه‌گذاری اولیه و اجرای ساختمان داشته و دارند. (عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها)
ولی بایستی توجه نمود چنانچه كاهش هزینه‌ها منجر به نادیده گرفتن حداقل استانداردهای لازم در زمان ساخت شوند بالتبع با كاهش كیفیت ساخت ضمن اینكه از عمر مفید ساختمان كاسته می‌شود، هزینه‌های مربوط به تعمیر و نگهداری، تحمیلی بر محیط زیست و طبیعت، هدر روی انرژی و بسیاری موارد دیگرافزایش می‌یابند.
مجموعه این هزینه‌ها بایستی از اقتصاد ملی تأمین شوند، از این جهت برقراری تعادل و تناسب منطقی میان هزینه ساخت با سایر هزینه‌های دوره عمر ساختمان اجتناب ناپذیر می‌نماید، چرا كه كاهش هزینه‌های ساخت بدون برنامه ریزی، مدیریت و اعمال نظارت و كنترل، موجب افزایش سایر هزینه‌های مربوط به دوره عمرساختمان خواهد شد.
از سوی دیگر با افزایش هزینه‌های ساخت، مشكلات دیگری همچون كاهش قدرت خرید متقاضیان مسكن، ایجاد ركود در بازار و فعالیتهای مرتبط با ساختمان و مسكن و … روی خواهند داد.
عمرمفید ساختمانها درایران:
بررسی عمر مفید ساختمان ها در ایران نشان می دهد كه طول عمر ساختمان های كشور حداکثر 30 سال و طول عمر ساختمانهای كشورهای صنعتی 100 سال است . آمار مذكور نشان دهنده عمر كم ساختمانها در كشور ایران و وجود فاصله زیاد با میانگین جهانی است. از دلایل پائین بودن عمر مفید ساختمانها درایران می توان به بی توجهی نسبت به وقوع خطاها اشاره نمود. (عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها)
باتوجه به محدودیت منابع مالی و نیروی انسانی و همچنین قیمت تمام‌شده احداث ساختمانها جهت عرضه به متقاضیان از سوی دیگر باعث شده است که سازندگان همواره سعی در كاهش هزینه های سرمایه‌گذاری اولیه و اجرای ساختمان داشته باشند ولی بایستی توجه نمود چنانچه كاهش هزینه‌ها منجر به نادیده گرفتن حداقل استانداردهای لازم در زمان ساخت شوند با توجه به كاهش كیفیت ساخت عمر مفید ساختمان كاسته می‌گردد و هزینه‌های مربوط به تعمیر ونگهداری، هدر روی انرژی و بسیاری موارد دیگرافزایش می‌یابند كه مجموعه این هزینه‌ها بایستی تأمین شوند، از طرفی با افزایش هزینه‌های ساخت، مشكلات دیگری از قبیل كاهش قدرت خرید متقاضیان و همچنین ركود در بازار و فعالیتهای مرتبط با ساختمان ومسكن و … روی خواهند داد.
در این مقاله عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان ها را بررسی کردیم. پیشنهاد میکنم سایر مقالات سایت عمران گستر تمدن را حتما مطالعه بفرمایید.
0 دیدگاه